Tafelschikking

Tafelschikking in het gezin
Is het bij jullie aan tafel gezellig en ontspannen? Houden zo!
Is er echter veel ruzie en gedoe, bijvoorbeeld omdat de oudste bazig doet tegen de andere kinderen? Of dat de jongste die naast je zit nog steeds niet zelfstandig eet en je hem nog steeds moet helpen? Of zitten jullie als volwassenen tegenover elkaar in plaats van naast elkaar, waardoor je soms het gevoel krijgt ook letterlijk tegenover elkaar te staan? Of zit er een kind tussen jullie in, zodat jullie voortdurend bezig zijn het kind te betuttelen?
Bekijk dan eens hoe bij jullie de tafelschikking is. Vaak ontstaat de tafelschikking uit praktische overwegingen: de jongste zit naast moeder, want dat is handig bij het eten geven. Het oudste kind zit naast vader, wat eigenlijk de systemische plek van moeder is. Het is dan ook niet zo gek dat het oudste kind de jongere kinderen gaat opvoeden.

Systemische benadering
In de systemische benadering (dus als je het gezin als systeem of relatienetwerk benadert) gaat men ervan uit dat er aan tafel een ordening moet zijn waar iedereen zich goed bij voelt. Binnen het systeem van het gezin heb je ook nog te maken met het systeem van de ouders en het systeem van de kinderen.
Dus aan tafel zitten de ouders bij elkaar en de kinderen er tegenover. Met de volgorde van de klok mee: vader, moeder en dan de kinderen in volgorde van geboorte: oudste kind eerst, middelste, jongste etc. Heb je een rechte tafel en drie kinderen of meer, hou dan dezelfde indeling aan (dus ouders bij elkaar en kinderen er tegenover) en eindig met de jongste aan de korte kant van de tafel (bij vader).
Probeer eens of deze volgorde bij jullie werkt. Soms duurt het een paar weken voordat je resultaat merkt en het echt rust geeft.

Eénoudergezin
Als je een éénoudergezin bent, kun je dezelfde tafelschikking aanhouden als hiervoor beschreven (als je een éénoudergezin bent, zet jezelf dan op de eerste positie en je kinderen, als het kan, tegenover je in volgorde van geboorte, dus de oudste als eerst, middelste). De plek van de afwezige ouder blijft dan leeg.
Je kunt er echter ook voor kiezen om als ouder aan jouw kant van de tafel in het midden van de oorspronkelijke systemische plekken van vader en moeder te gaan zitten met de kinderen weer tegen over je in volgorde van geboorte, dus de oudste als eerste, middelste, jongste etc.
Ook hierbij geldt, onderzoek wat bij jullie het beste werkt.

Samengesteld gezin
Bij een samengesteld gezin geldt: je eigen kinderen hebben voorrang op die van je partner. De tafelschikking ziet er, als beide partners eigen kinderen hebben, als volgt uit: vader en moeder wederom tegenover de kinderen: de kinderen van vader komen rechts van hem en de kinderen van moeder komen links van haar (in volgorde van oudste naar jongste). Dus de jongste kinderen van beide partners zitten uiteindelijk naast elkaar tegenover de vader/moeder. Als er in het samengestelde gezin gezamenlijke kinderen zijn geboren, dan zitten deze kinderen tegenover hun ouders tussen de jongste kinderen van de beide partners in.
Bespreek met je kinderen wanneer zij zich het prettigst voelen en wat volgens hen de beste tafelschikking is.

Opa’s en oma’s op bezoek
Hoe ga je zitten als opa en oma blijven eten? Het is slim en rustiger voor de kinderen als iedereen op zijn eigen plek blijft zitten. Wisselen zorgt voor verwarring. Opa’s en oma’s gaan aan de kop van de tafel zitten, naast elkaar, of bij te weinig ruimte tegenover elkaar. Ouders van vader gaan aan de rechterkant van vader zitten, de ouders van moeder aan de linkerkant van moeder.

Extra tips

Geef iedereen evenveel ruimte om zijn verhaal te vertellen
Samen aan tafel zitten, biedt de mogelijkheid om te vertellen wat er die dag gaat gebeuren of wat je allemaal hebt mee gemaakt. Wat vaak gebeurt, is dat diegene die makkelijk en snel praat, veel vertelt doordat hij zijn plekje gemakkelijk claimt. Dit kan bij de andere kinderen leiden tot ergernis. Kinderen die dit nog lastig vinden, vallen dan namelijk al snel buiten de boot. Let erop dat iedereen zijn beurt krijgt en dat er ook geluisterd wordt.

Je kunt bijvoorbeeld een timer op vijf minuten zetten, zodat iedereen de kans krijgt om zijn verhaal te vertellen.
Op deze manier leer je echt luisteren naar elkaar, vragen stellen, je verhaal vertellen, en je gehoord te voelen.

Betrek kinderen bij het eten maken
Wat soms voor veel onrust zorgt is, dat een kind niet wil eten omdat hij het eten niet lekker vindt.
Soms helpt het dat je samen eten klaarmaakt. Je kunt het kind hier al van jongs af aan bij betrekken: in de kinderstoel erbij zitten, bij het fornuis staan en helpen roeren, samen proeven, samen eten snijden ect. Op deze manier zorg je ervoor dat eten klaarmaken gezellig is, waardoor kinderen vaak beter gaan eten.
Lukt het toch niet, dan is het belangrijk om ontspannen te blijven en het kind niet te veel onder druk te zetten. Als er teveel druk wordt uitgeoefend, kan het eten een obsessie worden. Begin met klein beetje en schep niet het hele bord vol. Het is een idee om het eten vanaf een groot bord te serveren, want dan lijkt de portie kleiner. Op deze manier blijft het overzichtelijk voor je kind. Als het kind zo rond drie of vier jaar oud is, kun je het al de autonomie geven om zelf op te scheppen. Van alles bijvoorbeeld één schep: aardappels, vlees en groente. Eet het kind één of twee happen en daarna niet meer, geef het dan een groot compliment dat het AL één of twee happen op heeft. Zo houd je de sfeer omtrent eten positief, wat voor jou en je kind veel stress aan tafel scheelt.
Benoem altijd wat het kind al goed kan, in plaats van wat het niet goed doet.

Met vriendelijke groeten,
Margriet Schouten
Integratief Kinder en Jeugdtherapeute/kind en oudercoach www.kinderpraktijk-margriet.nl
Registertherapeut RBCZ® |Kinderpraktijk Margriet staat ingeschreven bij de K.v.K. onder nummer: 54699991,
ABvC nr: 117808/REG, AGB: (zorgverlenerscode: 90-048849) (ondernemingscode: 90-057339) en is opgenomen in het RBCZ/TCZ register.