Ook bij (hoog)begaafde kinderen komen (leer)stoornissen voor. Het is echter niet altijd gemakkelijk om dit te signaleren. Een van de leerstoornissen die kan voorkomen bij hoogbegaafde kinderen is dyslexie. Informatie uit wetenschappelijk onderzoek kan helpen om erachter te komen hoe dyslexie en leesproblemen eerder kunnen worden gesignaleerd bij (hoog)begaafde kinderen. | door Kim Lijbers
Weer steekt Niek* (elf jaar) zijn vinger niet op bij de vraag wie de tekst uit het geschiedenisboek hardop wil voorlezen. Het gebeurt natuurlijk wel vaker dat een leerling niet wil voorlezen, maar sinds een tijdje valt het op dat Niek ‘verdwijnt’ zodra de leerkracht vraagt wie er wil voorlezen. Niek vermijdt oogcontact en zorgt dat hij ‘druk’ met iets bezig is. En dat terwijl hij bij andere vragen heel graag de beurt krijgt. De grote vraag is: wat speelt er? Of ziet de leerkracht het verkeerd en is dit geen bewust gedrag van Niek? Ze besluit met Niek in gesprek te gaan en hem te vertellen wat ze in de klas ziet. Dan komt de aap uit de mouw. Niek geeft aan dat hij niet wil voorlezen omdat hij vindt dat hij dat niet zo goed kan als sommige andere kinderen. Dat alleen is nog niet zo’n probleem volgens hem, maar alle klasgenoten weten dat hij hoogbegaafd is en dat hij daarom naar de plusklas mag: ‘Als je hoogbegaafd bent moet je toch goed kunnen lezen?’
Lees het gehele artikel in het LENTE nummer van Gifted@248.
Over de auteur
Kim Lijbers is junior onderzoeker bij Stichting Schoolbesturen Primair Onderwijs ’s-Hertogenbosch (SSPOH) en de onderwijsonderzoekswerkplaats POINT. Daarnaast is zij coördinator van de onderwijsonderzoekswerkplaats in Den Bosch, POINT073. Tijdens de master Educational Sciences deed Kim onderzoek naar dyslexie en leesproblemen en hoogbegaafdheid. Kim heeft drie jaar les gegeven in het voltijds hoogbegaafdheidsonderwijs.
* In verband met de privacy is de naam Niek gefingeerd.
Dit praktijkartikel is geschreven op basis van de masterthesis Twice-exceptionality: inzicht in het cognitieve profiel van hoogbegaafde kinderen met dyslexie en leesproblemen. Mocht je interesse hebben in het volledige onderzoek, stuur dan een mail naar kimlijbers@sspoh.nl.
Referenties
Alloway, T.P., & Elsworth, M. (2012). An investigation of cognitive skills and behavior in high ability students. Learning and Individual Differences, 22, 891–895. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2012.02.001
De Jong, P. F., De Bree, E. H., Henneman, K., Kleijnen, R., Loykens, E. H. M., Rolak, M., Struiksma, A.J.C, Verhoeven, L., & Wijnen, F. N. K. (2016). Dyslexie: diagnostiek en behandeling. Brochure van de Stichting Dyslexie Nederland. Verkregen via dyslexie_diagnostiek_en_behandeling_2016.pdf (stichtingdyslexienederland.nl)
Kort, W., Schittkatte, M., van den Bos, K. P., Vermei, G., Lutje Spelber, H. C.,… Verhaeghe, P. (2005). Dyslexie screening test NL. Harcourt Test Publishers.
Van Druenen, M., Gijsel, M., Scheltinga, F., & Verhoeven, L. (2012). Leesproblemen en dyslexie in het basisonderwijs. Handreiking voor aankomende leerkrachten. Masterplan Dyslexie en Expertisecentrum Nederlands. Verkregen via: Leesproblemen en dyslexie in het basisonderwijs | Dyslexie Centraal
Van Druenen, M., Krikhaar, E., Vermeulen, I., Tijms, J., Gerritsen, P., Spijkers, B., & Rijks, D. (2021). Leidraad Ernstige Dyslexie: doorverwijzing van onderwijs naar zorg. Dyslexie Centraal. Verkregen via Leidraad Ernstige Dyslexie: doorverwijzing van onderwijs naar zorg (dyslexiecentraal.nl)
Snowling, M. J., & Hulme, C. (2011). Evidence‐based interventions for reading and language difficulties: Creating a virtuous circle. British Journal of Educational Psychology, 81(1), 1-23. https://doi.org/10.1111/j.2044-8279.2010.02014.x
Van Viersen, S., Kroesbergen, E. H., Slot, E. M., & de Bree, E. H. (2016). High reading skills mask dyslexia in gifted children. Journal of learning disabilities, 49(2), 189-199. https://doi.org/10.1177/0022219414538517
Over de auteur
Kim Lijbers is junior onderzoeker bij Stichting Schoolbesturen Primair Onderwijs ’s-Hertogenbosch (SSPOH) en de onderwijsonderzoekswerkplaats POINT. Daarnaast is zij coördinator van de onderwijsonderzoekswerkplaats in Den Bosch, POINT073. Tijdens de master Educational Sciences deed Kim onderzoek naar dyslexie en leesproblemen en hoogbegaafdheid. Kim heeft drie jaar les gegeven in het voltijds hoogbegaafdheidsonderwijs.